Waarom de militaire samenwerking met Oekraïne moet worden geschrapt

Nu premier Rutte heeft aangekondigd een aantal maanden te gaan nadenken over wat er met de uitslag van het referendum over het Associatieverdrag met Oekraïne moet gebeuren, is het aan ons, de Nee-stemmers, om met voorstellen te komen. Wat het eigenlijke EU-deel betreft, daar is van alles aan te doen—maar dan hier, niet noodzakelijk in resp. met Oekraïne. Wat het politieke deel betreft is er wel iets mogelijk en dat is het schrappen van de defensiesamenwerking. Waarom? 

Oekraïne maakt dit halfjaar deel uit van de EU-battlegroup 'Visegrad'

Natuurlijk heeft ook het ombouwen van Oekraïne tot een agrarisch wingewest van de EU op zich al geopolitieke consequenties. Door de plundertocht van de oligarchen, die in plaats van te investeren, hebben ingezet op het maximaal uitbuiten van de bestaande industrieën en de opbrengsten in veiligheid hebben gebracht in Cyprus, Nederland, en andere belastingparadijzen en zwart-geldsluizen, is de oudere industrie achterop geraakt. Vervolgens is door de anti-Russische politiek van na de staatsgreep van februari 2014 de goedkope energievoorziening (Russisch gas) van de meer traditionele industrie afgesneden en zijn de meest geavanceerde bedrijven zoals Antonov, Motor-Sich en andere, van hun belangrijkste afzetmarkt beroofd en gesloten. Tenslotte zorgt de EU-‘vrijhandel’ voor de ombouw naar megaplantages met genetisch gemodificeerde zonnebloem en maïs, alsmede de legbatterijen en plofkipbedrijven van Kosioek, een van de oligarchen. De industrie is afgeschreven, miljoenen zullen werkloos worden. En toch zal de strijd tegen die economische woestijnvorming niet primair in Oekraïne worden gestreden, die staat hier op de agenda. En zoals altijd in de Europese geschiedenis, is het Frankrijk dat daarbij voorop gaat.

Dan de defensiesamenwerking. Die moet van de baan, omdat de ultra-nationalistische, anti-Russische krachten die in februari 2014 met geweld de macht grepen, nog steeds sleutelposities in de staat bekleden. In de campagne voor het referendum werd dit door de ja-stemmers hardnekkig genegeerd of er werd gewezen op het feit dat de neo-Nazi partij Svoboda onder de kiesdrempel bleef, net als Rechtse Sector, de koepel van fascistische gewapende groepen op de Maidan. Maar dat is maar hoe je het bekijkt. De mede-oprichter van de partij die in 2004 tot Svoboda werd omgedoopt, Andriy Paroebiy, was hoofd van de gewapende groepen op de Maidan die meer dan honderd demonstranten en politie doodschoten. Hij voerde in de Duitse ambassade op de avond van 20 februari het overleg met de Amerikaanse ambassadeur en andere NAVO-ambassadeurs. De gewapende machtsovername bracht vervolgens Jatsenjoek, de door Victoria Nuland aangewezen premier, aan de regering. Paroebiy werd secretaris van de Nationale Veiligheids- en Defensieraad; Dmytro Jarosj, het hoofd van Rechtse Sector, werd zijn plaatsvervanger. Onder die Raad ressorteren het ministerie van defensie, alle strijdkrachten, de Nationale Garde, en de inlichtingendiensten. Paroebiy was ook actief betrokken bij de voorbereidingen van het bloedbad onder anti-Maidanbetogers in Odessa op 2 mei.

Drie weken na het neerhalen van MH17 in juli trad Paroebiy af als secretaris van de NVDR. Nog steeds weigert Kiev de radargegevens en de banden met de gesprekken tussen de verkeerstoren en het rampvliegtuig vrij te geven. Geen kleinigheid voor een land waarmee we volgens het Associatieaccoord militair samenwerken.

Kiesdrempel? In de verkiezingen eind 2014 werd de nieuwe partij van Jatsenjoek en Paroebiy, het Volksfront, met 22 procent de grootste. ‘Jats’ werd weer premier, Paroebiy vice-voorzitter van het parlement, en dat is hij nog steeds. ‘Jats’ voerde campagne met de commandant van het Azov-bataljon, een van de milities die in het oosten het vuile werk doen in de burgeroorlog. Dat bataljon voert de wolfsklauw als symbool, het halve hakenkruis van de Waffen-SS-divisie Das Reich, dat ook door de voorloper van de Svoboda-partij werd gevoerd. Enzovoort, enzovoort.

Ruim vijfentwintig jaar na het neerhalen van de Berlijnse muur bouwt Oekraïne een muur tegen Rusland. Dat moet de ‘veilige buitengrens’ van D’66 zijn. Die grens is echter niet veilig. Begin 2008 waarschuwde Poetin dat er geen militaire avonturen aan de Russische grenzen zouden worden geduld. Toen Sakaasjvili van Georgië op de dag van de opening van Olympische Spelen in Beijing desondanks de aanval opende op de afvallige provincie Zuid-Ossetië, stond het Russische 58ste leger klaar om dit af te straffen (Sakaasjvili is naar Oekraïne uitgeweken en inmiddels gouverneur van de provincie Odessa).

En dan zouden wij nu met Oekraïne, dat eveneens door een nationalistische politiek de Russische en anderszins op Rusland georiënteerde bevolking tot verzet heeft geprovoceerd en oorlog tegen hen voert, een gemeenschappelijke defensie gaan organiseren?

Kees van der Pijl