De VS en Rusland moeten dringend gaan onderhandelen!

In The Bulletin of the Atomic Scientists verschenen afgelopen maand bezorgde commentaren over de toenemende spanningen tussen het Westen en Rusland. Zonder uitzondering benadrukken de auteurs de urgentie van een terugkeer naar de onderhandelingstafel. Het meest aansprekende opiniestuk is afkomstig van Fiona Hill, onderzoeksmedewerker bij het Brookings Instituut. Doorgaans zijn het de ‘haviken’ die het woord voeren namens deze denktank. Zij willen aansturen op escalatie van de oorlogen in Syrië en Oekraïne. Maar Fiona Hill behoort tot de ‘duiven’ binnen dit gezelschap.

In 'Putin: The one-man show the West doesn’t understand' wijst ze op de duizenden Russische kernwapens, die evenals de Amerikaanse kernwapens, op ‘hair trigger alert’ staan.

Ze waarschuwt dat één misinterpretatie van de Russische leider catastrofale gevolgen kan hebben. Daarom, zo stelt Hill, is het van groot belang dat wij een goed beeld verkrijgen van deze meest consequente uitdager van de door de Verenigde Staten geleide wereldorde sinds het einde van de Koude Oorlog.

Hill zoekt het misverstaan van Poetin vooral in zijn bestuursstijl. Anders dan zijn voorgangers, waaronder de vroegere Sovjetleider Joeri Andropov, de laatste Sovjetleider Michail Gorbatsjov, en de eerste Russische post-Sovjetleider Boris Jeltsin, heeft Poetin geen carrière gemaakt binnen de Communistische Partij. Ook had Poetin voor zijn komst naar Moskou in 1996 geen bestuurservaring. Poetin beweegt zich in een zeer kleine kring. Hij raadpleegt vrienden, maar of hij hun adviezen ter harte neemt, weten we niet. Hij is een selfmade president die sinds zijn aantreden in 2000 intelligence, veiligheid, politiek, en het toezicht op sleutelsectoren van de economie heeft gefuseerd tot een vanuit het Kremlin georganiseerd bestuurssysteem dat geworteld is in informele netwerken van de macht, aldus Hill. Poetin kampt volgens haar niet met rivaliserende belangen vanuit de economische en politieke machten; het is uiteindelijk Poetin die alle beslissingen neemt.

Het is deze autocratische manier van opereren die het Westen zo verwart, probeert Hill ons duidelijk te maken. Westerse politici met hun achtergronden in de partijpolitiek, het bedrijfsleven of in de oorlogsindustrie begrijpen niet waarom Poetin zo anders is. Hij is een mysterie voor hen. Werkelijk? Ik kan mij niet herinneren dat Amerikaanse regeringen moeite hadden of hebben of samen te werken met autocratische of dictatoriale regimes. Voor de goede verstaander is natuurlijk al snel duidelijk dat het werkelijke probleem schuilt in de weigering van Poetin om zich te schikken naar de neoconservatieve agenda van de Amerikanen. Dat beeld wordt nog eens versterkt als zij Poetin afschildert als een paranoïde man, die spoken ziet als het de expansie van de NAVO betreft. Ook bij Fiona Hill treft het Westen geen blaam in het conflict over Oekraïne. Rusland is de agressor. Maar anders dan haar collega’s zoekt zij naar een politieke oplossing. En dat valt toe te juichen. Het opiniestuk van haar sluit aan op een eerder commentaar van Hill's collega Michael O’Hanlon over Syrië. Het voedt de suggestie dat de Westerse elites diep verdeeld zijn over Syrië en Oekraïne. Hopelijk neemt die verdeeldheid en twijfel verder toe.

Henk van der Keur