De infrastructuur voor afluisteren en bespioneren zoals we die vandaag de dag kennen dateert van de Tweede Wereldoorlog. Die oorlog was niet alleen een strijd tegen het nazisme en fascisme, maar ook een meer verborgen oorlog tegen links. Toen werd ook de Brits-Amerikaanse structuur opgezet om in de oorlog vergaarde signaal-inlichtingen (‘SIGINT’, gedecodeerde militaire communicatie) en inlichtingen verkregen door het afluisteren van communicatie (‘COMINT’) uit te wisselen.
Dit werd geformaliseerd met de UKUSA overeenkomst van 1947-48 (eigenlijk een reeks overeenkomsten, briefwisselinmgen, en memoranda). Groot Brittannië bracht in deze overeenkomst ook zijn inlichtingenband met de Dominions (Canada, Australië en Nieuw-Zeeland) in. De vandaag de dag bestaande samenwerking tussen de NSA, GCHQ en vergelijkbare organisaties van de drie andere landen, de ‘Five Eyes’, vormt het hart van het Westerse inlichtingennetwerk.
In de Koude oorlog werd de inlichtingensamenwerking van de Five Eyes uitgebreid naar een aantal niet-UKUSA landen, de zgn. ‘Derde Partij’ NAVO-landen zoals West-Duitsland, Denemarken en Noorwegen en natuurlijk Nederland. Buiten de NAVO kwam het tot samenwerking met landen als Israël, Japan, en nog vele andere bondgenoten.
In de jaren 70 kwam aan het licht dat de Five Eyes het ECHELON-systeem in gebruik hadden om buitenlandse communicatie te onderscheppen. Britse onderzoekers kwamen hier achter en stelden vast dat de afgeluisterde berichten overgedragen werden aan de NSA. Ze werden prompt gearresteerd maar hun proces leidde tot nieuwe aandacht en onderzoek. Zo kwam naar buiten dat het NSA afluisterprogramma het merendeel van de satelliettelefoongesprekken in de wereld oppikte, Internet, e-mail, fax en telex.
ECHELON werd officieel opgericht in 1971 (toen heette het nog Shamrock, in 1975 kreeg het de naam die we nu kennen). Inmiddels was het uitgegroeid tot een mondiale afluisterstructuur die alle electronische communicatie aftapt, voornamelijk niet-militaire doelen: regeringen, organisaties en bedrijven in praktisch ieder land. In de jaren negentig was het zover dat het ECHELON-programma zonder onderscheid zeer grote communicatiestromen onderschepte. Daar werd dan uitgezeefd wat van waarde was, o.a. door kunstmatige intelligentie te gebruiken zoals Memex en daarmee sleutelwoorden op te sporen.
De informatie die zo werd verzameld werd niet alleen opgeslagen maar ook gebruikt voor regelrechte repressie. In de VS werd een plan voor noodsituaties, Garden Plot, opgesteld om twee legerbrigades paraat te houden voor onlusten die zouden kunnen uitbreken na de moordaanslagen op Martin Luther King en Robert Kennedy in 1968.
In 1970-71 brak en schandaal uit toen duidelijk werd dat het Amerikaanse leger dossiers over 7 miljoen Amerikaanse burgers had verzameld die betrokken waren bij de anti-Vietnam- en de burgerrechtenbeweging (voor zwarte Amerikanen). Die werden dan via ARPANET (de voorloper van het Interne opgezet door het Pentagon) aan de NSA doorgegeven voor opslag. De NSA bespioneerde ook mensen zoals Frank Church, de senator die de commissie zou leiden die deze praktijken zou gaan onderzoeken.
De Foreign Intelligence Surveillance Act (FISA) van 1978 moest een einde maken aan het bespioneren van de eigen burgers maar door uitzonderingsbepalingen werkte hij juist als een legitimatie om ermee door te gaan. Ook zou ECHELON later gedetailleerde informatie verzamelen over de aanslagen van 9/11, ruim van te voren. Maar met die informatie werd niets gedaan om ze te voorkomen. Dat wat betreft ‘de strijd tegen het terrorisme’.
In de Koude oorlog werd de inlichtingensamenwerking van de Five Eyes uitgebreid naar een aantal niet-UKUSA landen, de zgn. ‘Derde Partij’ NAVO-landen zoals West-Duitsland, Denemarken en Noorwegen en natuurlijk Nederland. Buiten de NAVO kwam het tot samenwerking met landen als Israël, Japan, en nog vele andere bondgenoten.
In de jaren 70 kwam aan het licht dat de Five Eyes het ECHELON-systeem in gebruik hadden om buitenlandse communicatie te onderscheppen. Britse onderzoekers kwamen hier achter en stelden vast dat de afgeluisterde berichten overgedragen werden aan de NSA. Ze werden prompt gearresteerd maar hun proces leidde tot nieuwe aandacht en onderzoek. Zo kwam naar buiten dat het NSA afluisterprogramma het merendeel van de satelliettelefoongesprekken in de wereld oppikte, Internet, e-mail, fax en telex.
ECHELON werd officieel opgericht in 1971 (toen heette het nog Shamrock, in 1975 kreeg het de naam die we nu kennen). Inmiddels was het uitgegroeid tot een mondiale afluisterstructuur die alle electronische communicatie aftapt, voornamelijk niet-militaire doelen: regeringen, organisaties en bedrijven in praktisch ieder land. In de jaren negentig was het zover dat het ECHELON-programma zonder onderscheid zeer grote communicatiestromen onderschepte. Daar werd dan uitgezeefd wat van waarde was, o.a. door kunstmatige intelligentie te gebruiken zoals Memex en daarmee sleutelwoorden op te sporen.
De informatie die zo werd verzameld werd niet alleen opgeslagen maar ook gebruikt voor regelrechte repressie. In de VS werd een plan voor noodsituaties, Garden Plot, opgesteld om twee legerbrigades paraat te houden voor onlusten die zouden kunnen uitbreken na de moordaanslagen op Martin Luther King en Robert Kennedy in 1968.
In 1970-71 brak en schandaal uit toen duidelijk werd dat het Amerikaanse leger dossiers over 7 miljoen Amerikaanse burgers had verzameld die betrokken waren bij de anti-Vietnam- en de burgerrechtenbeweging (voor zwarte Amerikanen). Die werden dan via ARPANET (de voorloper van het Interne opgezet door het Pentagon) aan de NSA doorgegeven voor opslag. De NSA bespioneerde ook mensen zoals Frank Church, de senator die de commissie zou leiden die deze praktijken zou gaan onderzoeken.
De Foreign Intelligence Surveillance Act (FISA) van 1978 moest een einde maken aan het bespioneren van de eigen burgers maar door uitzonderingsbepalingen werkte hij juist als een legitimatie om ermee door te gaan. Ook zou ECHELON later gedetailleerde informatie verzamelen over de aanslagen van 9/11, ruim van te voren. Maar met die informatie werd niets gedaan om ze te voorkomen. Dat wat betreft ‘de strijd tegen het terrorisme’.
Heel belangrijk, zowel voor de oorsprong van het begrip van een Oorlog tegen de Terreur als voor praktische repressie, heeft de NSA-band met Israël zich ontwikkeld naar een niveau dat vergelijkbaar is met de band tussen de Five Eyes (dus de Eerste/Tweede Partij, oftewel ‘Tier A’).
De NSA levert Israël ongesorteerde inlichtingen in bulk, hetgeen wettelijk verboden is, maar dat wordt genegeerd. En dat terwijl Israël wordt gezien als een van inlichtingendiensten die het meest agressief zijn in het afluisteren van de VS. Naast Tier A maken NAVO en EU landen zoals Nederland, maar ook formeel neutrale staten zoals Zwitserland, deel uit van ‘Tier B’ (Derde Partij). In Azië en het Midden-Oosten wordt de Derde Partij/Tier B gevormd door Zuid-Korea and Japan, India, Pakistan, Saoedi Arabië, de Emiraten, enz. Soms worden deze landen ook betaald voor hun afluisterwerk. Maar landen uit deze groep zoals Duitsland, Brazilië en India worden ook weer afgeluisterd door de VS. Dat alles is bij elkaar het fundament waarop een Atlantische politiestaat gefundeerd zal worden.
Kees van der Pijl
Voor een complete tekst met verwijzingen, zie Surveillance Capitalism and Crisis
Illustraties van Michiel Kassies
De NSA levert Israël ongesorteerde inlichtingen in bulk, hetgeen wettelijk verboden is, maar dat wordt genegeerd. En dat terwijl Israël wordt gezien als een van inlichtingendiensten die het meest agressief zijn in het afluisteren van de VS. Naast Tier A maken NAVO en EU landen zoals Nederland, maar ook formeel neutrale staten zoals Zwitserland, deel uit van ‘Tier B’ (Derde Partij). In Azië en het Midden-Oosten wordt de Derde Partij/Tier B gevormd door Zuid-Korea and Japan, India, Pakistan, Saoedi Arabië, de Emiraten, enz. Soms worden deze landen ook betaald voor hun afluisterwerk. Maar landen uit deze groep zoals Duitsland, Brazilië en India worden ook weer afgeluisterd door de VS. Dat alles is bij elkaar het fundament waarop een Atlantische politiestaat gefundeerd zal worden.
Kees van der Pijl
Voor een complete tekst met verwijzingen, zie Surveillance Capitalism and Crisis
Illustraties van Michiel Kassies
Geen opmerkingen:
Een reactie posten