De Nederlandse bemoeienis met de oorlog in Syrië (Patriots bij de
Turks-Syrische grens, bestuurlijke steun aan de rebellen via VNG en IKV (!),
acties in EU-verband rond wapenembargo en het plaatsen van Hezbollah op de lijst
van terreurorganisaties) is onderdeel is van een campagne van het Westen om
alle staten die niet gehoorzaam zijn aan Washington en Londen, te dwingen hun
onafhankelijke koers te laten varen. Dus, na Afghanistan en Irak, Libië en
Syrië (‘Assad must go’), Iran, en mogelijk zelfs Rusland en China.
Of dit scenario tot het einde toe volgehouden zal (kan) worden, wordt
steeds minder aannemelijk nu de motor van het Westerse kapitalisme, de economie
van de Verenigde Staten, duidelijk begint te haperen. Met 17 triljoen dollar
schuld beginnen er natuurlijk vragen te rijzen. Maar als dat al heeft
bijgedragen aan de bereidheid van Washington om in Syrië een vergelijk te
accepteren en, tot woede van Israël en Saoedi-Arabië, met Iran in gesprek te
gaan, in Nederland heeft het nog niet tot matiging ten aanzien van Rusland
geleid. Niet alleen gaat de VVD-PvdA-regering met haar voorgenomen bestelling
van F-35 Joint Strike Fighters à raison van 4,2 miljard nog steeds uit van een
Koude-Oorlogsscenario. Ook gaat in de politiek en de media de anti-Russische
campagne door, met als dieptepunten de verslaggeving rond de arrestatie van de Russische
diplomaat Borodin, tweede man van de ambassade van zijn land in Den Haag (de
gewelddadige inbraak, uit represaille naar we mogen aannemen, in de woning van
Onno Elderenbosch, tweede man van onze ambassade daar, is natuurlijk niet
minder ernstig).
Het akkoord tussen de VS en de Rusland om het overleg over Syrië alsnog doorgang te laten vinden (Genève 2) moet gezien worden in samenhang met de veranderingen in Iran, waar de stroming die Assad niet langer onvoorwaardelijk wil steunen, terrein heeft gewonnen met de verkiezing van Rohani tot president.
In een belangrijk artikel in het oktobernummer van Le Monde Diplomatique schrijft Ali Mohtadi dat al eerder, onder president Khatami in 1997, de banden met zowel Hezbollah in Libanon en met Damascus enigszins losser werden.
(Helaas hadden de ‘hervormers’ in Iran toentertijd de corruptie niet onder controle. Ex-president Rafsanjani, die we nu weer zien opduiken op foto’s met Rohani, wist zich in die jaren op te werken tot de rijkste man van het land. Hieronder links op de foto) .
Rohani zelf, aldus weer Mohtadi, onderhandelde in die periode een akkoord met de Europese troika (Frankrijk, Engeland en Duitsland) dat voorzag in het staken van het uraniusmverrijkingsprogramma. Maar aangezien Bush Jr. in 2002 Iran bij de ‘Axis of Evil’ had ingedeeld, werd dit akkoord in 2004 getorpedeerd. Een jaar later werd Ahmadinejad tot president verkozen in antwoord op de onverzoenlijke houding van de VS—zoals altijd trouw gehoorzaamd door de Europese landen.
Begin september leek het een kwestie van dagen of de regering-Obama zou de Amerikaanse vlooteenheden in de Middellandse Zee opdracht geven, een bombardement op doelen in Syrië te beginnen. Frankrijk en Engeland, al langer voorstander van militaire interventie, stonden eveneens klaar in te grijpen. Inmiddels is door behendig manoeuvren van de Russen de lucht in zoverre opgeklaard dat het Westen zich gecommitteerd heeft aan een diplomatieke oplossing van de slepende oorlog, in het verlengde van de Syrische bereidheid, het chemische wapenarsenaal te laten vernietigen. Daarnaast heeft met de de verkiezing van een president in Iran die tot onderhandelen bereid is, ook de oorlogsretoriek tegen dat land een holle klank gekregen. Net als in Syrië had het Westen tot nu toe met sancties en steun aan opstandelingen en terreurgroepen, ook Iran op de korrel; maar ook hier lijkt het erop dat de lucht uit de band is gelopen.
Deze koerswijziging vertoont alle kenmerken van een historische ommezwaai. Niemand die zich daar beter van bewust is dan de Likoed-regering in Israël, die het vuur rond Iran voortdurend heeft opgestookt en furieus reageerde op het vriendelijk optreden van president Rohani in New York, met als dieptepunt een door Israëlische diplomaten opgestelde web-biografie waarin Rohani zichzelf aanprijst als oplichter. Netanyahu reist deze week naar Washington om Obama te bezweren de confrontatiepolitiek voort te zetten.
