In een belangrijk artikel in het oktobernummer van Le Monde Diplomatique schrijft Ali Mohtadi dat al eerder, onder president Khatami in 1997, de banden met zowel Hezbollah in Libanon en met Damascus enigszins losser werden.
(Helaas hadden de ‘hervormers’ in Iran toentertijd de corruptie niet onder controle. Ex-president Rafsanjani, die we nu weer zien opduiken op foto’s met Rohani, wist zich in die jaren op te werken tot de rijkste man van het land. Hieronder links op de foto) .
Rohani zelf, aldus weer Mohtadi, onderhandelde in die periode een akkoord met de Europese troika (Frankrijk, Engeland en Duitsland) dat voorzag in het staken van het uraniusmverrijkingsprogramma. Maar aangezien Bush Jr. in 2002 Iran bij de ‘Axis of Evil’ had ingedeeld, werd dit akkoord in 2004 getorpedeerd. Een jaar later werd Ahmadinejad tot president verkozen in antwoord op de onverzoenlijke houding van de VS—zoals altijd trouw gehoorzaamd door de Europese landen.
Ditmaal is het opnieuw de gematigde Iraanse leiding, geconfronteerd met een economie die zwaar lijdt onder de door de VS en de EU ingestelde sancties, die probeert uit de impasse te geraken door onderhandelingen. Voor het eerst kan openlijk gezegd worden, aldus Mohtadi, dat een Syrië zonder Assad denkbaar is—al is het niet de enige positie.
Maar terwijl deze verregaande verschuivingen plaatsvinden (Amerikaanse ommezwaai naar een diplomatieke oplossing, Iraanse onderhandelingsbereidheid), vindt in Syrië zelf nog iets heel anders plaats. Temidden van de voortrazende gevechten tekent zich, aldus Robert Fisk in The Independent, een praktische toenadering tussen de Syrische autoriteiten en het Vrije Syrische Leger af.
Onder de kop ‘Een Syrische oplossing tot de burgeroorlog? Het Vrije Syrische Leger houdt besprekingen met de bestuurlijke top van Assad’ en als ondertitel, ‘Geheime toenadering tot president kan de hele oorlog van aanzien veranderen’.
Ik vat Fisks belangrijkste punten hier samen.
Zes weken geleden al arriveerde een delegatie uit Aleppo in het diepste geheim in Damascus. Onder een garantie van vrijgeleide kwamen deze gezanten namens het Vrije Syrische Leger (FSA) met een voorstel aan President Bashar al-Assad om te gaan werken aan een Syrische oplossing van het conflict.
Naast het voorstel om een interne dialoog te beginnen waren de eisen gericht op het garanderen van publieke en private eigendommen in het land; het veroordelen van alle vormen van sectarisch en ander geweld; en het vestigen van een rechtsstaat waarin de wet het hoogste gezag vormt in een democratisch Syrië. Opvallend aldus Fisk, die zijn informatie kreeg van personen die direct bij het overleg betrokken waren, was dat er in ieder geval op dit moment, geen eis bij was dat Assad moet aftreden.
Het antwoord kwam onmiddellijk. Niet alleen werd er ingestemd met een Syrische dialoog, maar alle FSA-mannen die eraan deelnemen hebben een door de president gegarandeerd vrijgeleide. Maar er is iets nog veel opmerkelijker aan de hand, schrift Fisk: in de delen van Aleppo die in handen van de rebellen zijn (en de meeste van de zeven gebieden daar worden door de FSA gecontroleerd), kunnen ambtenaren weer gewoon naar hun kantoren, kunnen overheidsinstellingen en scholen weer geopend worden, en zullen studenten die militia-leden zijn geworden, ontwapen worden en weer naar de collegebanken terugkeren.
Uiteraard is deze spectaculaire toenadering niet onomstreden: er is desertie uit het Vrije Syrische Leger van eenheden die zich bij het al-Noesra-front hebben aangesloten, de harde, met al-Qaida verbonden salafisten. Want de vraag zal zijn, als het FSA zich met het regime verzoent, hoeveel aanhang behoudt het dan?
Maar het blijft een feit dat in delen van de provincie Homs het vechten tussen het FSA en het Syrische leger is gestaakt en dat de twee in sommige dorpen ongehinderd aanwezig zijn. Het regime is al veel langer bezig te proberen, afvallige eenheden en officieren terug te winnen; een leger dat deze uitvallers er weer bij heeft, zal in staat zijn al-Noesra en andere jihadisten te verslaan in de naam van nationale eenheid.
Kees van der Pijl
Geen opmerkingen:
Een reactie posten