De oprichter van Wikileaks, Julian Assange, zit nog altijd in de ambassade van Ecuador in Londen en al is de bewaking daar teruggedraaid nadat er 17 miljoen pond (zo’n 25 miljoen euro) aan is uitgegeven, hij kan er nog altijd niet uit. Maar de rol van Wikileaks is daarmee niet uitgespeeld. De telegrammen van de Amerikaanse ambassadeur in Damascus die indertijd door de site openbaar werden gemaakt, geven inzicht in de oorsprong van de opstand; enige dagen geleden is Assange opnieuw in het nieuws gekomen met een opmerkelijke analyse van de vluchtelingenstroom naar Europa.
De migratiecrisis die is veroorzaakt door de uittocht uit Syrië en andere landen (van het ‘bevrijde’ Kosovo tot Afghanistan, ook al door de NAVO gered) kan immers niet met een eenvoudig zwart-wit schema (welkom of niet) worden begrepen.
Vanaf 2005-06, aldus de Wikileaks-documenten (hier geciteerd uit de Washington Post), begon de VS met het subsidiëren van een groep ballingen in Londen om de oppositie in Syrië aan te moedigen. Het project was onderdeel van het Groter Midden-Oosten-initiatief dat de regering-Bush na de invasie van Irak had gelanceerd. Miljoenen dollars werden naar oppositiegroepen in Syrië en Syriërs in ballingschap gesluisd en in 2009 begon Barada TV (vernoemd naar de rivier die door Damascus stroomt) vanuit Londen uit te zenden. Vergeleken met de invloed van stations als al-Jazeera waren deze uitzendingen niet zo belangrijk, maar alles bij elkaar hadden de Amerikaanse subsidies aan het station, aan NGO’s in Syrië en andere groepen het effect het Assad-regime nerveus te maken. Toen de demonstraties in maart 2011 begonnen, reageerde de Syrische staat met meer geweld dan nodig was want het regime kan op veel meer steun onder de bevolking rekenen dan de regimes in Tunesië of Egypte. De diversiteit van de bevolking maakt immers dat de Syriërs zich veel meer bewust zijn van de waarde van een seculiere staat.
Toen Obama voor het eerst in zes jaar weer een ambassadeur in Damascus benoemde, hielden de subsidies aan de oppositie niet op. Begin 2009 waarschuwde de ambassadeur echter dat de Syrische veiligheidsdiensten wantrouwig begonnen te worden over deze steun, die vanaf 2006 tot (in ieder geval) eind 2010 tussen de zes en twaalf miljoen dollar bedroeg. De ambassade waarschuwde in juni 2009 dat de met de Moslim Broederschap verbonden oppositie veel te weinig aan beveiliging deed en dat de verbinding met Barada en met de Democracy Council in Los Angeles niet goed verborgen werd gehouden voor de Syrische geheime dienst.
Deze geschiedenis is enkele dagen geleden weer opgehaald door Assange in zijn kamertje in de Ecuadoriaanse ambassade in Londen. Ditmaal wijst hij op een heel ander aspect van het ondermijnen van het Assad-regime, nl. wat hij noemt een ‘strategische ontvolking’ van Syrië. Op grond van onderschepte telegrammen en berichten speculeert Assange in een interview met een Griekse website dat er hier sprake is van een uitgelokte uittocht, die in het bijzonder de Syrische middenklasse een uitweg naar Turkije en vervolgens naar Europa biedt. Daarmee wordt het functioneren van de maatschappij en de staat in Syrië ondermijnd.
Dit zou niet de eerste keer zijn dat zo’n proces. Na de invasie van Irak liet de rechtse regering in Zweden bijvoorbeeld aan de Amerikanen weten dat zij ook een bijdrage aan de strijd leverde, nl. door vluchtelingen uit Irak aan te trekken—en we kunnen ook denken aan het aanmoedigen van de vlucht van gekwalificeerde artsen, ingenieurs en andere beroepsgroepen uit het voormalige Oostblok.
Het is een feit dat de vluchtelingen uit Syrië vooral uit de middenklasse afkomstig zijn. Dat is geen wonder, want de overtocht met hulp van mensensmokkelaars kost minstens 5000 euro per persoon, en ook uit de berichtgeving in de media hier blijkt dat het bij Syriërs meestal om gekwalificeerde mensen gaat.
Iets anders is natuurlijk of dit een bewuste strategie is om Assad ten val te brengen, of wat de Duitsers noemen, ‘billigende Inkaufnahme’, d.w.z. het is mooi meegenomen. De middenklasse kan immers ook zelf wel op de gedachte komen elders een beter lot te zoeken, maar zij heeft natuurlijk ook meer te verliezen. Als dan echter vanuit Duitsland de roep komt dat men welkom is, verandert dit de hele zaak.
De oorlog in Syrië zelf raast immers voort. Want de luchtaanvallen van de Russen hebben weliswaar het politiek-militaire tij ten gunste van Assad gekeerd, maar de gevechten zijn daardoor niet gestopt—integendeel. Het regeringsleger valt opnieuw aan, maar IS-eenheden rukken ook verder op, de onvermijdelijke burgerslachtoffers van de luchtaanvallen zijn al gevallen en nieuwe vluchtelingenstromen zijn in gang gezet. Ook hier geldt dat oorlog geen oplossing is. De enige hoop is het parallelle diplomatieke proces dat de Russen zijn gestart—maar zou een wapenstilstand of vrede de professionele middenklasse terugbrengen als die eenmaal in Europa haar plek heeft gevonden?
Kees van der Pijl
Toen Obama voor het eerst in zes jaar weer een ambassadeur in Damascus benoemde, hielden de subsidies aan de oppositie niet op. Begin 2009 waarschuwde de ambassadeur echter dat de Syrische veiligheidsdiensten wantrouwig begonnen te worden over deze steun, die vanaf 2006 tot (in ieder geval) eind 2010 tussen de zes en twaalf miljoen dollar bedroeg. De ambassade waarschuwde in juni 2009 dat de met de Moslim Broederschap verbonden oppositie veel te weinig aan beveiliging deed en dat de verbinding met Barada en met de Democracy Council in Los Angeles niet goed verborgen werd gehouden voor de Syrische geheime dienst.
Deze geschiedenis is enkele dagen geleden weer opgehaald door Assange in zijn kamertje in de Ecuadoriaanse ambassade in Londen. Ditmaal wijst hij op een heel ander aspect van het ondermijnen van het Assad-regime, nl. wat hij noemt een ‘strategische ontvolking’ van Syrië. Op grond van onderschepte telegrammen en berichten speculeert Assange in een interview met een Griekse website dat er hier sprake is van een uitgelokte uittocht, die in het bijzonder de Syrische middenklasse een uitweg naar Turkije en vervolgens naar Europa biedt. Daarmee wordt het functioneren van de maatschappij en de staat in Syrië ondermijnd.
Dit zou niet de eerste keer zijn dat zo’n proces. Na de invasie van Irak liet de rechtse regering in Zweden bijvoorbeeld aan de Amerikanen weten dat zij ook een bijdrage aan de strijd leverde, nl. door vluchtelingen uit Irak aan te trekken—en we kunnen ook denken aan het aanmoedigen van de vlucht van gekwalificeerde artsen, ingenieurs en andere beroepsgroepen uit het voormalige Oostblok.
Het is een feit dat de vluchtelingen uit Syrië vooral uit de middenklasse afkomstig zijn. Dat is geen wonder, want de overtocht met hulp van mensensmokkelaars kost minstens 5000 euro per persoon, en ook uit de berichtgeving in de media hier blijkt dat het bij Syriërs meestal om gekwalificeerde mensen gaat.
Iets anders is natuurlijk of dit een bewuste strategie is om Assad ten val te brengen, of wat de Duitsers noemen, ‘billigende Inkaufnahme’, d.w.z. het is mooi meegenomen. De middenklasse kan immers ook zelf wel op de gedachte komen elders een beter lot te zoeken, maar zij heeft natuurlijk ook meer te verliezen. Als dan echter vanuit Duitsland de roep komt dat men welkom is, verandert dit de hele zaak.
De oorlog in Syrië zelf raast immers voort. Want de luchtaanvallen van de Russen hebben weliswaar het politiek-militaire tij ten gunste van Assad gekeerd, maar de gevechten zijn daardoor niet gestopt—integendeel. Het regeringsleger valt opnieuw aan, maar IS-eenheden rukken ook verder op, de onvermijdelijke burgerslachtoffers van de luchtaanvallen zijn al gevallen en nieuwe vluchtelingenstromen zijn in gang gezet. Ook hier geldt dat oorlog geen oplossing is. De enige hoop is het parallelle diplomatieke proces dat de Russen zijn gestart—maar zou een wapenstilstand of vrede de professionele middenklasse terugbrengen als die eenmaal in Europa haar plek heeft gevonden?
Kees van der Pijl
Geen opmerkingen:
Een reactie posten