Bij alle gelegenheden die aan bevolkingen van de EU zijn geboden om zich uit de spreken over de ‘Europese’ politiek, heeft een meerderheid nee gezegd, en telkens is die uitspraak genegeerd. De Europese Grondwet, afgestemd in Frankrijk en Nederland in 2005, werd enkele jaren later als Verdrag van Lissabon alsnog ingevoerd. Nòch aan het Griekse ‘nee’ tegen de afbraakpolitiek van de Eurozone in juli vorig jaar, nòch aan het in april bij ons afgewezen EU Associatieverdrag met Oekraïne, is gehoor gegeven. En nu hebben 52 procent van de Britse kiezers voor vertrek uit de EU gestemd. Zal er dit keer geluisterd worden?
‘Europa’ is altijd een kapitalistisch project geweest, zij het onder een zich wijzigend gesternte. Tot de jaren 80 was het Europese kapitalisme er een van compromissen. Een compromis tussen kapitaal en georganiseerde arbeid, een compromis tussen Oost en West (de Koude Oorlog was hier immers gebaseerd op de afspraak in Jalta in 1945 om het continent in een Amerikaans en een Sovjet-blok op te delen) en uiteindelijk een compromis tussen Frankrijk en West-Duitsland.