De lang verwachte conferentie die moet proberen greep op het conflict in Syrië te krijgen, is begonnen. Het is misschien wel veelbetekenend dat men voor ‘Genève II’ eerst naar Montreux moest uitwijken vanwege een conferentie van horloge-makers, want de klok tikt: de jihadisten van de Islamitische Staat van Irak en de Levant (ISIS), hebben enkele grote steden in Irak (Fallujah en Ramada) en in Syrië (Raqqa) in handen en het ziet er voorlopig niet naar uit dat ze daaruit verjaagd worden. Regeringskringen in Irak hebben al verklaard dat Bagdad in handen van ISIS kan vallen, zo zwaar is de bewapening van deze groep. Daarnaast zijn er nog zo’n 1000 grotere en kleinere gewapende groepen in het land (en over de grenzen met Irak en Libanon) actief.
De conferentie in Montreux/Genève brengt, nu Iran niet mee mag doen, alleen de partijen van de twee eerstgenoemde conflicten rond de tafel. Daarbij moet nog wel aangetekend worden dat de Syrische Nationale Coalitie in het land zelf nauwelijks voet aan de grond heeft, zelfs het Vrije Syrische Leger (dat ook het gezag van de SNC weer niet erkent) is grotendeels gemarginaliseerd in de strijd. Maar nu is ook nog eens, op de eerste dag, de Syrische Nationale Raad uit de Syrische Nationale Coalitie gestapt, waardoor de SNC eigenlijk helemaal niets meer voorstelt.
ISIS militie in Fallujah
Intussen hebben de Amerikanen en hun bondgenoten in het Syrische conflict een eerste succes behaald: de uitnodiging door Ban Ki-moon aan Iran om deel te nemen aan de besprekingen, werd na een dag weer ingetrokken—een voor de VN wel uiterst beschamende tik op de vingers. Maar nog belangrijker is dat het de conferentie tot een machteloze vertoning reduceert, want het conflict dat in Syrië wordt uitgevochten, is (als we even afzien van de Israëlische bezetting van Palestina die als katalysator werkt) een conflict
- tussen de autoritaire staat en een democratische oppositiebeweging in het land zelf;
- tussen de VS/NAVO/EU en Rusland;
- tussen Saoedi-Arabië, Qatar, de Emiraten, en hun bondgenoot Erdogan in Turkije enerzijds; en Iran en zijn bondgenoten (m.n. Hezbollah in Libanon) anderzijds;
- tussen avonturiers en fanatici uit de hele Islamitische regio inclusief Europa en de Kaukasus, verenigd onder de noemer van een radicale Soenni-Islam; en de seculiere staten van Noord Afrika en het Midden Oosten.
De Amerikaanse minister van buitenlandse zaken Kerry heeft daarnaast herhaald dat het doel van de conferentie is, het aftreden van Assad te bewerkstelligen. Voor velen kwam dit onverwacht na de succesvolle besprekingen met zijn Russische collega Lavrov. Het Dleidde op de eerste dag van de conferentie al tot een verhitte woordenstrijd met de Syrische minister van buitenlandse zaken.
Ook Qatar, het olierijke vorstendom aan de Perzische Golf dat vanaf het begin van het conflict de kant van de gewapende opstand heeft gekozen, heeft zijn kaarten op tafel gelegd, in de vorm van een dossier van 55000 foto’s van gemartelde en gedode gevangenen van het Syrische regime.
Nu hoeft niemand verbaasd te zijn dat er gemarteld en gemoord wordt door de Syrische geheime dienst: in de eerste fase van de Oorlog tegen de Terreur was Syrië een van de landen die ‘verdachten’ ondervroegen op verzoek van de CIA. Daarmee ontliep die dienst het verbod op martelen in de VS zelf.
Anderzijds is het natuurlijk opmerkelijk dat Qatar opdracht voor het bovengenoemde rapport heeft gegeven en dit juist nu, in de week van de onderhandelingen in Montreux/Genève, openbaar laat maken. Daarmee wordt geprobeerd de publieke opinie in het Westen (het rapport werd doorgegeven aan CNN en aan The Guardian in Londen) mee te krijgen in het idee van ‘Assad must go’ (daarna zien we wel weer).
Dit is de tweede keer dat een Golfmonarchie probeert een vreedzame oplossing van het conflict te verhinderen; de eerste keer was het de gifgasaanval, die naar later door Seymour Hersh uitvoerig uit de doeken is gedaan, door Saoedi-Arabië in scène was gezet in de hoop dat Obama door zijn eerder getrokken ‘rode lijn’ gedwongen zou worden in te grijpen.
Het rapport van Qatar is van een andere orde maar de intentie is dezelfde en er wordt langs dezelfde band gespeeld, nl. men probeert de VS en Engeland mee te krijgen.
Kees van der Pijl
Geen opmerkingen:
Een reactie posten