De gretigheid waarmee de NAVO oprukt in oostelijke richting is niet om een Russische dreiging te weerstaan, het is pure provocatie en machtsvertoon. De uitslag van de verkiezingen in Letland dit weekend laten daarentegen zien dat een belangrijke stroming in de lokale bevolking verzoening wil. Ondanks een furieuze anti-Russische campagne van Letse partijen, is de sociaal-democratische partij Harmonie opnieuw de grootste geworden met rond een kwart van de stemmen. 37 procent van de inwoners van Letland zijn Russen, en Harmonie krijgt voornamelijk steun van hen, maar niet alleen van hen. Nils Usakovs, een ethnische Let, werd in 2009 voor Harmonie tot burgemeester van de hoofdstad Riga gekozen, hetgeen aantoont, aldus een artikel in The Independent, dat het idee van verzoening alle bevolkingsgroepen aanspreekt.
De neoNazi-partij Jaunais Laiks (‘Nieuwe Tijd’) die in 2002 nog met bijna een kwart van de stemmen de grootste partij van het land werd, heeft daarentegen terrein verloren, ook door onderlinge ruzies en splitsingen. Nog steeds houden Letse SS-veteranen echter hun jaarlijkse parade; het monument ter herinnering aan de 11 duizend Letse SS-ers die in de oorlog omkwamen, werd onthuld in aanwezigheid van de Letse minister van cultuur.
De politiek van achtereenvolgende etnisch-Letse regeringen is geweest om Russen uit te sluiten van stemrecht en ze geen paspoort te geven, en treft nog altijd zo’n 300.000 Russische inwoners. Voor hen is de eis om examen in het Lets te doen een praktische of principiële barrière waardoor ze van normale burgerrechten verstoken blijven. In antwoord op de spanningen in Oekraïne blokkeert Letland sinds kort ook het doorgeven van de Russische staatstelevisie en heeft het een Russisch cultuurfestival geschrapt.
Twee-derde van de ethnische Letten ziet Rusland inmiddels als bedreiging. Zeker, er is ook een kleinere Russische partij, de Lets-Russische Unie, die contacten onderhoudt met de Russen op de Krim. Maar Harmonie is veel groter.
Inmiddels is Letland lid van de NAVO, de EU, en zelfs in de euro. Je zou dus denken dat wij alle mogelijkheden hebben om aan deze apartheidspolitiek een eind te maken en daarmee de aanleiding voor spanningen en conflict weg te nemen. Maar onze Nederlandse F-16s die de (niet-bestaande) Russische dreiging het hoofd moeten bieden, fungeren in de praktijk als rugdekking voor een politiek van uitsluiting op grond van nationaliteit die anno 2014 in de EU ondenkbaar zou moeten zijn. Sinds ‘Poetin’ als de grote boeman is geïdentificeerd, sinds Pussy Riot, de pedofilie-wet, en Oekraïne, is echter alles geoorloofd als het maar anti-Russisch is.
En toch, hoewel de Letse partijen (allemaal rechts) de Russische dreiging hebben opgeklopt om stemmen te winnen, heeft Harmonie de verkiezingen gewonnen. Ze zullen weer buiten de regering gehouden worden door de eng-nationalistische stroming die een coalitie van de angst vormt, en de NAVO en Nederland staan achter deze stroming. Van verzoening en toenadering wordt de NAVO immers niet wijzer. Misschien dat we in het Westen vertederd worden door de Unie van Groenen en Boeren (ZZS) die een oligarch, Aivars Lembergs, als kandidaat-premier naar voren heeft geschoven. Lembergs is rijk geworden met de olie-overslag in de havenstad Ventspils waar hij sinds decennia burgemeester is, al werd hij enige tijd onder huisarrest geplaatst wegen afpersing en omkoperij. Maar daar hebben wij in het Westen helemaal geen moeite mee. Aangezien de olie die hij verhandelt uit Rusland komt, wil Lembergs goede betrekkingen met Moskou—en zo krijgen we de situatie dat de vrede moet worden bewaard door de oligarchen tegen wie de bevolking op een dag in opstand zal komen—net als in Oekraïne. Zullen we ook dan weer de kant kiezen van de oligarchen, de nationalisten en de Nazi’s?
Kees van der Pijl
Geen opmerkingen:
Een reactie posten