Terwijl Syrische vluchtelingen nu al het nieuws over de migratiecrisis naar de EU domineren, groeit de vrees dat een val van Damascus niet langer uitgesloten is. In dat geval zouden nog eens miljoenen mensen een goed heenkomen willen zoeken.
De afgelopen week zijn er in diverse steden waar de aanhang van Assad is geconcentreerd, zoals Latakia en Tartous, demonstraties geweest die getuigen van de angst van de daar levende bevolking dat het regeringsleger er niet meer in slaagt om de opmars van ISIS (dat al grote delen van Syrië en Irak onder controle heeft) en al-Qaeda/al-Noesra, Ahrar al-Sham en andere groepen te stuiten.
Op langere termijn kunnen het nucleaire akkoord met Iran, de militaire coup in Egypte en de problemen die Erdogan zich in Turkije op de hals heeft gehaald door zijn steun aan de jihadisten in Syrië en zijn oorlog tegen de Koerden de oppositie tegen Assad verzwakken. Maar ISIS is nog altijd in staat om met Amerikaans materieel dat in Irak wordt buitgemaakt een bliksemoffensief in Syrië te lanceren en dat vooruitzicht heeft Rusland gebracht tot een laatste poging om de burgeroorlog door een vergelijk te beëindigen.
Poetin had daartoe half juni overleg in St Petersburg met de Saoedische kroonprins (tevens minister van defensie) en bij alle verschillen werd overeenstemming bereikt om ‘de Syrische oppositie’ aan te moedigen vredesonderhandelingen te beginnen. Wat beiden onder ‘de oppositie’ verstaan ligt natuurlijk mijlenver uiteen want de Islamisten in Syrië worden door religieuze fanatici in de Saoedische heersende klasse die veel over hebben voor het verbreiden van de ultra-orthodoxe Wahhabi-Soennitische vorm van Islam. Het seculiere regime van Assad in Syrië is hen een doorn in het oog.
Geen wonder dat de Syrische minister van buitenlandse zaken van Syrië, Walid al-Moualem, eind juni naar Moskou reisde om te achterhalen wat er was afgesproken tussen de onmisbare bondgenoot van Damascus en de financier van de meest fanatieke opstandelingengroepen.
Twee weken later was het weer de beurt aan de Saoedi’s, ditmaal de minister van buitenlandse zaken, om naar Moskou te komen. Dat vervolgens op 13 augustus Khaled Khoja, de leider van de militair onbeduidende Syrische Nationale Raad, voor overleg naar Moskou werd gehaald, bevestigt dat de Russen er geen vertrouwen meer in hebben dat Assad het alleen tegen ISIS, al Qaeda/al-Noesra en een reeks kleinere jihadistenformaties kan volhouden. Dit weekend komt de SNR opnieuw naar Moskou.
Washington heeft voorzichtige steun uitgesproken voor de Russische voorstellen om tot een gemeenschappelijk front tegen ISIS te komen, waarbij de Amerikaanse eis dat Assad moet vertrekken, wat naar de achtergrond lijkt te verschuiven (in ieder geval wat betreft Obama en Kerry). Op 7 augustus gingen de Russen daarom akkoord met een resolutie van de VN Veiligheidsraad die het mogelijk moet maken om de daders te achterhalen van het gebruik van chemische wapens in in Ghouta, een buitenwijk van Damascus, precies twee jaar geleden. Naar alle waarschijnlijkheid uitgevoerd om de VS en Engeland te provoceren in Syrië in te grijpen, maar dat ging niet door dankzij een opstand in het Britse parlement en aarzeling van Obama (alsmede de Russische stap om Assad te verzoeken zijn chemische wapens te laten vernietigen).
De 17de augustus werd opnieuw een unanieme verklaring in de Veiligheidsraad aangenomen om onderhandelingen in Syrië te beginnen. Dat alleen Venezuela bezwaar had tegen het ontbreken van een verwijzing naar de rol die de regering in Damascus moet spelen in deze onderhandelingen en waarschuwde tegen een herhaling van het Libische scenario (waar een VN-resolutie werd gebruikt voor regimeverandering) zegt wel iets over de urgentie waarmee alle betrokken landen nu de situatie in Syrië zien. Maar of dat tot concessies zal leiden?
Of moeten we wachten op de dag dat na vier jaar burgeroorlog, 250 000 doden en 12 miljoen mensen van huis en haard verjaagd, het bloedbad een nieuw stadium in zal gaan met het hijsen van de zwarte vlag van ISIS boven Damascus?
Kees van der Pijl
Geen opmerkingen:
Een reactie posten