dinsdag 11 augustus 2015

Zeventig jaar Hirosjima en Nagasaki


Vanochtend is op antiwar.com het bericht te lezen dat Michelle Bachman, voormalig lid van het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden en destijds presidentskandidate, op basis van het bijbelboek Zacharias 12:3 heeft verklaard dat het Iran-accoord een teken is dat we het einde der tijden hebben bereikt en dat we dankbaar mogen zijn dit mee te mogen maken. Tegelijkertijd wordt het veld van Republikeinse presidentskandidaten geleid door Donald Trump, een gevaarlijke gek bij wie Ronald Reagan afsteekt als een D’66-er. Zijn Democratische tegenkandidate zal Hilary Clinton zijn, die zich nu al bij herhaling als oorlogspresident heeft gepresenteerd.


We zijn een heel eind gekomen sinds in augustus 1945 de Amerikaanse luchtmacht twee burgerdoelen in Japan, Hirosjima en Nagasaki, met atoombommen tot as reduceerde, honderdduizenden doden achterlatend. 


Volgens de officiële lezing, die nog steeds klakkeloos herhaald wordt, beëindigde dit bombardement de Tweede Wereldoorlog in Azië. Maar volgens het Nederlandse lid van het oorlogsmisdadentribunaal waar de Japanse leiders werden veroordeeld, B.V.A. Röling, was de capitulatie al een feit en werd er alleen nog onderhandeld over de vraag of de keizer zou mogen aanblijven. Uit de notulen van de laatste kabinetszitting, een dag na Nagasaki, werd duidelijk dat het bombardement op die stad niet eens ter sprake was gekomen—geen wonder ook als je denkt aan de bombardementen met brandbommen op andere Japanse steden met hun vaak houten woningen.

Het leidt geen twijfel dat m.n. vanuit het Amerikaanse leger weinig animo bestond voor een invasie van de Japanse eilanden. Maar veel belangrijker als verklaring voor het bombardement was de overweging van de regering-Truman dat dit de Sovjet-Unie zou intimideren, of zoals minister van buitenlandse zaken Byrnes het formuleerde: de bom zou de Russen in Europa een stuk handelbaarder maken.

Truman en Byrnes waren aangetreden na de dood van Roosevelt in april en kwamen uit het racistische zuiden van de VS, waar de anti-Japanse stemming veel intenser was. Daar kwam voor politici en ondernemers nog eens bij dat de textielindustrie in het zuiden voor de oorlog veel geleden had van de Japanse concurrentie.

Een andere economische overweging, en wel een die verklaart waarom er twee bommen werden afgegooid, was dat er twee typen waren ontwikkeld. De uraniumbom die op Hiroshima werd afgegooid, was gemaakt door een consortium van Eastman Kodak en Union Carbide, terwijl de plutoniumbom voor Nagasaki was geproduceerd door Du Pont de Nemours, beide natuurlijk op basis van wetenschappelijk onderzoek in Los Alamos. Wie weet dat de eerste bestelling door de Amerikaanse luchtmacht na de oorlog er een was voor 400 plutoniumbommen, begrijpt dat hier grote belangen op het spel stonden, en een bom die niet was uitgeprobeerd zou minder kans maken om aangeschaft te worden.

Intussen heeft Obama volgens de Huffington Post een nieuw, over dertig jaar uitgesmeerd programma gelanceerd om het hele nucleaire arsenaal van de Verenigde Staten te moderniseren, kosten net iets onder 1 triljoen dollar (Nederlands ‘biljoen’, dus 12 nullen).

Nog afgezien van de Nobelprijs voor de Vrede die hem indertijd werd toegekend om redenen die nog altijd onduidelijk zijn, is deze modernisering in strijd met het Non-Proliferatieverdrag van 1970. Dit verdrag is niet alleen bedoeld om te voorkomen dat er nieuwe kernmogendheden bij komen, maar legt ook aan alle ondertekenaars die al atoomwapens hebben de plicht op, hun kernarsenalen af te bouwen. Het is dus niet Iran dat het verdrag schendt (ook Israël, India en Pakistan niet, want die hebben het nooit ondertekend), maar de bestaande kernmogendheden—vóórop de Verenigde Staten, het enige land dat ooit atoomwapens heeft ingezet en daarmee een grote oorlogsmisdaad beging, nu 70 jaar geleden.

Kees van der Pijl

1 opmerking:

  1. Toch fijn dat Michelle Bachman een besluit nemen op basis van één "regel" uit een "complete" bibliotheek. Er is ook vast wel iets te vinden wat het tegendeel "bewijst".

    BeantwoordenVerwijderen