Afgelopen zaterdag 7 februari waren kanselier Merkel en de Franse president Hollande in Moskou, nadat ze eerst Kiev hadden aangedaan om daar te overleggen met Porosjenko. Aangezien diens militaire offensief tegen de eigen bevolking in het oosten op een volledig debâcle dreigt uit te lopen en de economie van het land op instorten staat, is er in Kiev opeens weer interesse om tot een vreedzame oplossing te komen. Ook John Kerry was met zijn ploeg (inclusief Victoria ‘f**k the EU’ Nuland) in Kiev, maar ze lieten de kans om Merkel en Hollande te spreken lopen. Want nog niet eerder was de breuk tussen Amerika en het ‘oude Europa’ zo groot.
De VS, met Londen er zoals altijd trouw achteraan, sturen in Oekraïne aan op een vernedering van Moskou. In zijn meesterlijke Frontline Ukraine (IB Tauris, 2015) analyseert Richard Sakwa de strijd daar als een tussen de ‘monisten’, die een éénduidige Oekraïense nationale staat willen, en de ‘pluralisten’, die de multinationale samenstelling van het land als uitgangspunt nemen.
In een monistisch Oekraïne zouden de Russisch-sprekenden en ethnische Russen een minderheid zijn, die zoals mijzelf ooit werd verteld door een vooraanstaande ‘monist’, bv. toestemming zouden moeten hebben als ze met iemand uit Rusland willen trouwen. Oekraïens zou de exclusieve landstaal zijn. De pluralisten gaan uit van het feit dat iedereen in Oekraïne Russisch spreekt of kan spreken, maar niet iedereen Oekraïens, ook al liggen de talen dichter bij elkaar dan Nederlands en Fries. Janoekowitsj sprak geen of gebrekkig Oekraïens, maar Porosjenko had voor de onderhandelingen met Poetin, in aanwezigheid van Merkel en Hollande, geen tolk nodig.
Deze onderhandelingen gaan over het herstel van een federale structuur die de pluralisten (bij ons ‘separatisten’ genoemd) eisen, d.w.z. een verdeling van bevoegdheden tussen de federatie (buitenlandse en economische politiek, geld) en deelstaten (m.n. onderwijs en dus erkenning van Russisch waar dat meerderheidstaal is). Dat is geen extreem verlangen want in de VS, Canada of Duitsland functioneert zo’n systeem al sinds mensenheugenis. Toch zijn de VS en Engeland daar mordicus op tegen, want die willen van het feit dat zowel de Eurozone als Rusland in een diepe crisis verkeren, gebruik maken om ze nog verder te verzwakken door hun economische vervlechting (Russisch gas tegen Europese industriële and landbouwexporten, enz.) verder te ontregelen.
Inmiddels heeft Paddy Ashdown, een door de wol (en zijn rol in de Britse geheime diensten) geverfde politicus, zich aangesloten bij de lange rij deskundigen (Kissinger, Helmut Schmidt, John Mearsheimer, Sakwa....) die de verantwoordelijkheid voor de crisis in Oekraïne leggen bij de Westerse politiek om na de instorting van de Sovjet-Unie economisch en politiek in het offensief te gaan, ongeacht de gevolgen.
In The Independent schrijft Ashdown dat ‘Het Westen de grootste stratische kans van het recente verleden miste toen we op de instorting van de Sovjet-Unie niet reageerden met een lange-termijnplan om Rusland weer uit het isolement te halen, maar door Rusland te tracteren op een stormwind van triomfalisme en superioriteit uit Washington.’
‘In plaats van de deuren voor Moskou open te zetten voor een strategisch partnerschap, stuurden we jonge mannen van de Harvard Business School, nog nat achter de oren, om de industrie daar te privatiseren en de Russen te leren hoe ze de zaken op z’n Westers moeten aanpakken. Het resultaat was een festijn van corruptie, de vernederingen van de Jeltsin-periode en een klunzige poging om onze ‘overwinning in de Koude Oorlog’ uit te bouwen door de NAVO en Europa uit te breiden tot vlak voor de Russische grens. Er zou altijd een consequentie vastzitten aan deze dwaasheid en de naam ervan is Wladimir Poetin.’
Ashdown pleit in de rest van zijn stuk overigens voor het handhaven van de sancties om Rusland zo op de knieën te krijgen, maar er zou ook een uitweg open gehouden moeten worden.
Voor Merkel en Hollande dringt de tijd echter want de Grieken zijn in opstand gekomen tegen het economische pakket dat door de ‘economische NAVO’, het IMF, en de EU, aan het land is opgelegd. Een opstand die gevaarlijk in het spoor van een politieke breuk met de NAVO-confrontatiepolitiek dreigt te komen. Want wij zijn misschien vergeten dat Griekenland van 1967 to ’74 onder een brute, met hulp van de NAVO ingestelde militaire dictatuur hebben geleefd—maar de Grieken niet.
Het accoord over Oekraïne dat nu binnen handbereik is, zal in grote lijnen overeenkomen met het accoord waarover Merkel en Poetin in het geheim onderhandelden toen vlucht MH17 werd neergehaald en de onderhandelingen werden afgebroken. Of er ditmaal opnieuw een spaak in het wiel zal worden geworpen, moeten we maar afwachten.
Waar we in ieder geval op moeten zijn voorbereid is een verheviging van de anti-‘Poetin’ campagne. Zoals Robert Parry op het onmisbare ConsortiumNews.com nog eens heeft uitgelegd, is het personificeren van een land waar we ruzie mee zoeken, niet zomaar populisme of journalistieke luiheid. Het is een bewuste tactiek om stemmen die tot matiging en bezinning oproepen bij voorbaat te diskwalificeren.
Wie aarzelt om de NAVO-politiek, of die van Washington en Londen alleen, te steunen, kan dan immers aangevallen worden als ‘vriend van Milosevic’, ‘Saddam Hoessein’, ‘Ghadaffi’ en nu ‘Poetin’.
Dat leidt al snel tot een beschaamd zwijgen, en ondertussen hameren de media op de schoftenstreken van (vul maar in) en hoe we die ‘betaald gaan zetten’, ‘de rekening presenteren’ en andere cafépraat.
Dat er dit keer het risico van een onbeheersbaar conflict, potentieel een wereldoorlog aan vast zit... Je gelooft het niet maar ook dat wordt weggelachen op de redacties en in de politieke wandelgangen.
Want dat is de andere kant van het fixeren op één persoon: je gaat er van uit dat het land in kwestie, Rusland ditmaal, eigenlijk ook het liefst af wil van de sterke man. Een opgedeeld Joegoslavië, nieuwe vluchtelingenstromen uit Bosnië en recent uit Kosovo, chaos in Irak en Libië, niets brengt de oorlogspartij in Washington en Londen tot bezinning.
Krijgen Merkel en Hollande deze keer wèl de ruimte om het conflict te helpen de-escaleren?
Kees van der Pijl
Geen opmerkingen:
Een reactie posten