Manifest tegen de verhoging van het Defensiebudget

Oorlog Is Geen Oplossing

In april jl. is door een initiatiefgroep bestaande uit oud-PvdA-politicus Harry J. van den Bergh, oud-Commandant der Strijdkrachten Dick Berlijn, oud-VVD-politicus Arend Jan Boekestijn, voormalig topambtenaar bij Defensie Lodewijk Casteleijn, oud-CDA-minister van Defensie Hans Hillen, generaal-buiten-dienst Cees Homan en oud-PvdA-politicus Gerrit Valk een ‘Manifest over versterking van de Nederlandse defensie’ uitgebracht dat pleit voor een verhoging van de defensieuitgaven van ons land met 1,5 miljard euro. Het Manifest is ondertekend door 31 personages uit de wereld van de defensiepolitiek in de ruimste zin van het woord (d.w.z. tot en met voormalig vredesvoorman Mient Jan Faber). 

O҂O

OorlogIsGeenOplossing.nl

OorlogIsGeenOplossing.nl keert zich met klem tegen deze oproep om redenen die zich laten samenvatten onder de volgende hoofdjes. 

1. De verantwoordelijkheid van het Westen in het oproepen van de in het Manifest gesignaleerde ‘dreigingen’ wordt genegeerd In plaats van in te zetten op een wereldorde gericht op vrede, rechtvaardige ontwikkeling en herstel van de biosfeer van de aarde, is het Westen onder Amerikaanse leiding onmiddellijk na de ontbinding van de Sovjet-Unie in 1991 begonnen aan een opmars die ons inmiddels tot aan de Russische grenzen heeft gebracht en die het Midden Oosten en Noord Afrika in brand heeft gezet. In tegenstelling tot onze buurlanden heeft Nederland in geen enkele van de afzonderlijke conflicten (Joegoslavië, Afghanistan, Irak, Libië, Jemen, Syrië. Oekraïne…) afstand genomen van de Amerikaanse c.q. NAVO-politiek.

2. Geen enkele ‘dreiging’ is veroorzaakt door militaire zwakte van Westerse, NAVO- of Nederlandse zijde
Alle ontwikkelingen die nu als ‘dreiging’ worden gepresenteerd, dateren uit de periode nadat de Verenigde Staten de Sovjet-Unie in de wapenwedloop verslagen had. Sindsdien schommelt het Amerikaanse defensiebudget op een niveau van ongeveer de helft van de mondiale militaire uitgaven, meer dan de daarop volgende 10 grootste landen bij elkaar. Wat ons bedreigt zijn de gevolgen van door het Westen afgedwongen regimeverandering in een aantal landen, ongelijkheid en armoede in de wereld, uitputting van de biosfeer (van klimaatverandering tot visbestanden), en niet een tekort aan defensie-inspanning in Nederland.

3. Het Manifest geeft blijk van een ongefundeerde nostalgie naar de militaire doctrine van de Koude Oorlog
De verkleining van de krijgsmacht wordt in het Manifest breed uitgemeten, maar niet gekoppeld aan de gewijzigde taakstelling van de NAVO: van een verdediging tegen een grote conventionele invasie in een eigen sector naar een mobiele wereldwijd opererende strijdmacht. Vervanging van de zware pantsereenheden naar lichtere, verkleining van het Eerste Legercorps met zijn twee parate divisies (en één mobilisabele) van dienstplichtigen, naar 9 bataljons beroepsmilitairen vloeien daar rechtstreeks uit voort. Als men daar bezwaar tegen heeft, was het 50-jarig bestaan van de NAVO tijdens de Kosovo-oorlog in 1999, toen gekozen is voor ‘out of area’-missies, het moment geweest om te protesteren. Dat een terugkeer naar de militaire situatie van voor 1991 een reële optie zou zijn en dat met die optie de veiligheid van Nederland gediend is, kan geen serieuze defensiespecialist volhouden.

4. De in het Manifest gesignaleerde ‘dreigingen’ zijn niet met elkaar te vergelijken en vragen elk om een aangepast antwoord
Dat Rusland op de militaire activiteiten aan zijn grenzen reageert met eigen machtspolitiek neemt niet weg dat er door Moskou ook voortdurend is geprobeerd spanningen te verminderen. In Afghanistan heeft de NAVO gebruik kunnen maken van bases in Rusland. In Syrië kwam Rusland de VS en het Westen te hulp door de strijdgassen van het regeringsleger elders te laten vernietigen, in Iran door oplossingen voor verrijking van uranium aan te dragen met garanties tegen misbruik. Dat Rusland zich actief verzet tegen integratie van Georgië en Oekraïne in de NAVO kan moeilijk als dreiging tegen Nederland worden beschouwd. Daarom moet de wens van Rusland om te onderhandelen en af te zien van sancties worden gehonoreerd.
Wat terrorisme van jihadisten betreft, hier draagt het Westen een grote verantwoordelijkheid aangezien het dit vanaf 1978 in Afghanistan heeft gesteund, direct en via bondgenoten zoals Saoedi-Arabië. Om de voedingsbodem voor rekrutering van jihadisten weg te nemen, is geen versterking van de Nederlandse defensie nodig, maar bestrijding van werkeloosheid en armoede, zowel hier als in het Midden Oosten en Afrika.

5. De Nederlandse bijdrage aan een stabilisering van de internationale verhoudingen zal moeten bestaan in herstel van de internationale rechtsorde
Zo onnodig als het is dat Nederland een nog grotere bijdrage levert aan de destabilisatie van de internationale verhoudingen, zo dringend is het dat wij helpen de internationale rechtsorde te herstellen. Het Manifest verwijst hier wel naar, maar vergeet te vermelden dat de aanvallen op Joegoslavië en de invasie van Irak plaatsvonden zonder VN-mandaat en dat in Libië een mandaat om de burgerbevolking te beschermen werd uitgelegd als een vrijbrief voor regimeverandering. Nederland heeft een lange traditie van inzet voor het volkenrecht, al was dit vooral ingegeven door welbegrepen (economisch) eigenbelang en minder door altruïstische motieven. In plaats van in te zetten op verdere militarisering van onze buitenlandse politiek, is extra investeren in onderhandelingen, conflictbeheersing en (ontwikkelings-)samenwerking, dringend geboden.

Juni 2015