De meeste mensen zullen zich herinneren dat de gasaanval in Syrië, die voor de regering-Trump aanleiding was om 59 Tomahawk kruisraketten af te vuren van marineschepen in de Middellandse Zee, een precedent had: de aanval met sarin-gas aan de rand van Damascus op 21 augustus 2013. Trump zelf, die vanaf de eerste dag van zijn presidentschap onder ongekende druk staat om het programma uit te voeren waarvan de neoconservatieve mainstream dacht dat Hillary het voor haar rekening zou nemen, prees zijn besluitvaardigheid aan als een teken dat hij het beter zou doen dan zijn voorganger Barack Obama. In Syrië zal de aanval weinig veranderen, maar in de verhouding met Rusland des te meer.
Een Syrisch militair vliegveld aanvallen (foto) en dan nog een dat Assads strijdkrachten delen met Russische commando's en helicopters, is nu net wat Obama nog verstandig genoeg was om te vermijden: een direct conflict met de enige nucleaire wereldmacht die de VS kan weerstaan als een conflict uit de hand zou lopen.
Natuurlijk is er ook nog een tweede kant aan de twee gasaanvallen: de waarschijnlijkheid dat het Syrische regime inderdaad de dader is geweest, is extreem laag dan wel nihil.
Wat betreft de aanval in 2013, dat was een provocatie door Turkije, dat de jihadistische opstand tegen Assad steunde. Een en ander werd onthuld door de journalist Seymour Hersh, maar in die periode was de neoconservatieve mainstream in de VS al zo sterk dat Hersh zijn bevindingen moest publiceren in de London Review of Books. Vandaag de dag zijn er nog weinig mensen die de conclusies van Hersh in twijfel trekken. Nadat Obama had aangekondigd dat gebruik van gas voor de VS de grens zou zijn om tot interventie over te gaa, vielen de Syrische rebellen en hun Turkse en Saoedische supporters bijna over elkaar heen om er dan ook voor te zorgen dat er zo'n gasaanval kwam.
Poetin hielp Obama toentertijd uit zijn benarde positie door voor te stellen dat Syrië zijn hele chemische wapenarsenaal aan de VN zou overhandigen, ter vernietiging. En dat gebeurde, en op 4 januari 2016 maakte de instantie die belast is met het toezicht op de chemische wapenbeheersing, het OPCW, bekend dat deze vernietiging (uitbesteed aan de Franse multinational, Veolia, die het in Texas uitvoerde) compleet was. Het OPCW kondigde aan dat het vanaf dat moment zorgvuldig zou toezien op het naleven van de Syrische toezegging dat daarmee de rol van chemische wapens wat Damascus betrof, beëindigd was, maar ook zou opletten op het mogelijke bezit van chemische wapens bij andere partijen in het conflict.
Natuurlijk is er ook nog een tweede kant aan de twee gasaanvallen: de waarschijnlijkheid dat het Syrische regime inderdaad de dader is geweest, is extreem laag dan wel nihil.
Wat betreft de aanval in 2013, dat was een provocatie door Turkije, dat de jihadistische opstand tegen Assad steunde. Een en ander werd onthuld door de journalist Seymour Hersh, maar in die periode was de neoconservatieve mainstream in de VS al zo sterk dat Hersh zijn bevindingen moest publiceren in de London Review of Books. Vandaag de dag zijn er nog weinig mensen die de conclusies van Hersh in twijfel trekken. Nadat Obama had aangekondigd dat gebruik van gas voor de VS de grens zou zijn om tot interventie over te gaa, vielen de Syrische rebellen en hun Turkse en Saoedische supporters bijna over elkaar heen om er dan ook voor te zorgen dat er zo'n gasaanval kwam.
Poetin hielp Obama toentertijd uit zijn benarde positie door voor te stellen dat Syrië zijn hele chemische wapenarsenaal aan de VN zou overhandigen, ter vernietiging. En dat gebeurde, en op 4 januari 2016 maakte de instantie die belast is met het toezicht op de chemische wapenbeheersing, het OPCW, bekend dat deze vernietiging (uitbesteed aan de Franse multinational, Veolia, die het in Texas uitvoerde) compleet was. Het OPCW kondigde aan dat het vanaf dat moment zorgvuldig zou toezien op het naleven van de Syrische toezegging dat daarmee de rol van chemische wapens wat Damascus betrof, beëindigd was, maar ook zou opletten op het mogelijke bezit van chemische wapens bij andere partijen in het conflict.
Indertijd verklaarde de Russische president overigens ook nog dat het een volstrekt absurde stap voor het Assad-regime zou zijn geweest om op een moment dat het in het offensief was en zonder dat daar enig militair voordeel mee te behalen viel, zijn lot op het spel te zetten en een Amerikaanse interventie uit te lokken.
Ditmaal staat dat aspect nog meer op de voorgrond.
De Verenigde Staten hebben vanaf de invasie van Irak in 2003 moeten toezien hoe hun invloed in het Midden-Oosten steeds verder is verloren gegaan. Door het regime van Saddam Hoessein en de staat Irak te vernietigen heeft het het land in een niet aflatende chaos gestort en daarin is de Shia-meerderheid als de machtigste partij te voorschijn gekomen. Daarmee is ook de Iraanse invloed sterk toegenomen. Twee miljoen vluchtelingen uit Irak zochten een veilig heenkomen in naburig Syrië, maar daar waren al grote problemen, onder andere door de crisis in de landbouw als gevolg van grote droogte, waardoor nog meer mensen naar de steden trokken. Toen ook in Syrië de onvrede, aangestoken door de 'Arabische lente' die uit Noord-Afrika was overgewaaid, de kop opstak, en het Assad-regime daarop met overdreven geweld reageerde, was de burgeroorlog een feit. De opstand tegen Assad werd vervolgens gekaapt door jihadisten uit binnen- en buitenland.
De Russische interventie om de Syrische staat te redden (niet noodzakelijk de Assad-familie en -schoonfamilie, die door hun roofzuchtige privatiseringspolitiek de verarmde bevolking tot opstand hadden aangezet) hielp toen het tij te keren. De gasaanval van een week geleden, die voor de regering-Trump het Tomahawk-bombardement rechtvaardigde (een kostbare mislukking, want maar 23 van de 59 bereikten het doel; waar de overigen zijn neergekomen is nog onbekend) zou als het 't werk van het Syrische leger zou zijn geweest, nog absurder zijn geweest dan de aanval van augustus 2013. Want na de verdrijving van de overgebleven jihadisten uit oost-Aleppo (inclusief de 'humanitaire' tak van al-Qaeda, de 'Witte Helmen'), heeft het Assad-regime alle sociaal en economisch belangrijke delen van het land weer onder controle. Door de overgebleven rebellen in te sluiten in de provincie Idlib zijn deze in wezen gijzelaars van het Syrische leger geworden. Dat leger is inmiddels weer uitgegroeid tot een geduchte strijdmacht, al heeft Assad zich genoodzaakt gezien om zijn politie in het leger te laten opgaan, zo nijpend is het tekort aan mankracht. En dan zou een regime dat aan de winnende hand is, dat officieel afstand heeft gedaan van zijn verouderde chemische arsenaal, een Amerikaanse interventie willen uitlokken met een sarin-aanval?
Binnen de eerste 100 dagen van zijn presidentschap, heeft Trump vanuit zijn benarde positie de zwaarste oorlogsmisdaad van allemaal begaan, namelijk een ongeprovoceerde aanval op de soevereine staat Syrië, want dat is het nog steeds—alleen maar om zich te bevrijden uit het aanhoudende beleg van zijn presidentschap, omdat hij te zwak tegenover Rusland zou zijn. Het is een zorgwekkend teken dat de EU-landen, Nederland incluis, onmiddellijk hun steun hebben uitgesproken voor deze zware inbreuk op het internationale recht. Het siert de NOS dat ze in ieder geval een deskundige laten uitleggen hoe de vork hier in de steel zit.
Langzaam maar zeker zie je hoe de wereld naar een grote, algemene oorlog toedrijft, waarbij Iran en Rusland in de vuurlinie van het Westen liggen. Of slagen we er nog in het tij te keren?
Kees van der Pijl
Geen opmerkingen:
Een reactie posten