Vanochtend op alle zenders de gedragen retoriek van Obama—het is weer zover, een nieuw front in de ‘War on Terror’. Maar, zo waarschuwt de president, er zullen geen Amerikaanse troepen in het geding zijn, zoals in Irak en Afghanistan. We gaan het doen zoals in Somalië en Jemen, waar we ‘grote successen’ hebben geboekt.
Wie de kans heeft moet het boek van Jeremy Scahill, Dirty Wars, lezen om meer over deze ‘successen’ te weten te komen. Eindeloze bombardementen en moordaanslagen, verkeerde keuzes van ‘bondgenoten’, bewapenen van naar later bleek de verkeerde partij, dubbel spel van in het nauw gedreven locale heersers, onbegrepen stam- en clan-loyaliteiten en ga zo maar door. Het resultaat: chaos en verscheurde samenlevingen—maar dankzij het zwijgen van de media kan Obama dat verkopen als successen.
Met dit recept gaan we opnieuw Irak maar nu ook Syrië in, en klaarblijkelijk staat Nederland te trappelen om mee te doen: op de SP na waren alle partijen in de Tweede Kamer voorstander van militair ingrijpen, toegejuicht door de ‘deskundigen’ die Nederland weer ‘op de kaart’ willen zetten, want bij vrede komen ze niet op de tv.
Bij ISIS, zo mogen we tenminste aannemen, ook groot enthousiasme over de speech van Obama: een half miljard dollar voor de ‘gematigde Syrische oppositie’—en ISIS betrekt zijn materieel immers van die oppositie, met wie uitgebreide zakelijke contacten bestaan. De ‘gematigde oppositie’ heeft tenslotte de Amerikaanse journalist Stephen Sotloff aan ISIS verkocht, waarna hij voor de camera is onthoofd. Daarnaast steun voor het Iraakse leger, een andere bron van het materieel waarover ISIS beschikt (inclusief tanks en zware artillerie).
Kortom, een strategie om je lippen bij af te likken, ook in het Pentagon, want men heeft al aangekondigd dat ook dit weer een lange oorlog wordt, dus recordbegrotingen voor defensie.
Er zijn natuurlijk ook echte deskundigen in deze zaken en de commentator van de Engelse Independent, Patrick Cockburn (spreek uit ‘Coburn’), is zo iemand. In een stuk van alweer enige tijd geleden, How Saudi Arabia Helped Isis Take Over the North of Iraq, verhaalt Cockburn hoe de voormalige baas van de Britse geheime dienst MI6, Richard Dearlove, in een toespraak een gesprek onthuld heeft dat hij had met zijn collega van Saoedi Arabië, Prins Bandar bin Sultan. In dat gesprek, dat plaatsvond korte tijd voor 9/11, toen Bandar nog ambassadeur was in Washington, verklaarde de prins dat ‘het niet lang meer zou duren voordat de Shia in het Midden Oosten letterlijk om Gods hulp moeten roepen. Want meer dan een miljard Soennis hebben genoeg van hen’.
Dit gesprek roept natuurlijk allerlei vragen op, want de Saoedi’s zijn immers ook verdachten in ‘9/11’ zelf (15 van de 19 kapers waren Saoedi’s), maar daar hebben we het nu niet over. Het gaat erom dat er al voor de val van de Sjah van Iran en de islamitische revolutie in 1979, spanningen met Saoedi Arabië bestonden, dat immers een grote Shia minderheid heeft die uitgerekend geconcentreerd is in de oliegebieden aan de Perzische Golf.
Cockburn volgt echter het spoor van de anti-Shia jihad in Syrie en Irak, die door de Saoedi’s van het begin af gesteund is en die uiteindelijk in ISIS is uitgemond. Tussen 2012 en ’14 heeft ISIS de Soenni-oppositie in de twee landen grotendeels overgenomen (de jaren waarin Bandar ook hoofd van de inlichtingendienst was).
Vanaf de verovering van Mosoel in juni jl. is het gericht uitmoorden van Shia’s begonnen, burgers zowel als militairen. Het is voor Shia’s, maar ook voor gerelateerde sektes zoals de Alawieten, in de door ISIS bezette regio’s van Syrië en Irak even gevaarlijk geworden als voor joden in het door de Nazi’s bezette Europa in de oorlog. Maar ook de Christenen worden geterroriseerd.
Dearlove twijfelt er niet aan dat privé-steun van Saoedische kant en van Qatar, door de overheden in beide landen oogluikend toegestaan, deze moorddadige opmars heeft mogelijk gemaakt. Aangezien de stammen in de Soenni-provincies gehoorzaam zijn aan hun geldschieters in de twee Golfmonarchieën, zouden zij ook niet zonder toestemming van Saoedi-Arabië en Qatar met ISIS samenwerken.
Het is zeker zo dat er verschillen zijn tussen al-Qaida en ISIS, zoals de veel betere organisatie van deze laatste. Maar toen bin Laden door de Amerikanen in Pakistan werd gedood, kondigde de inmiddels tot ‘Kalief’ bevorderde al-Baghdadi honderd vergeldingsacties aan, dus de verschillen zijn niet of nauwelijks ideologisch—alle lijnen leiden terug naar het Wahabi-Soenni radicalisme in Saoedi-Arabië. De machthebbers in Riyad zijn echter even bevreesd als het Westen voor de jihadisten, vandaar hun ijver om de dreiging naar Syrië en Irak af te leiden. Dearlove herinnert zich van een bezoek met Tony Blair aan de Saoedische hoofdstad dat Bandar hen toeriep dat 9/11 maar een speldeprik tegen het Westen was geweest: het echte doel van de jihadisten was het omverwerpen van het Saoed koningshuis en het vestigen van een nieuw Midden Oosten.
Bandar is inmiddels ontslagen, maar de krachten die met zijn hulp zijn opgeroepen, zijn ook door Saoedi-Arabië niet meer te beheersen. Het creëren van een Soenni oppositie die tegen de Shia maar ook tegen al-Qaida en ISIS strijdt, is mislukt. De leiding van de Soenni-gemeenschappen in Syrië en Irak is in handen gekomen van wat Cockburn noemt een islamitische Rode Khmer, die door het overnemen van grote olievelden ook een stevige inkomstenbron heeft bemachtigd.
Maar Nederland komt eraan!
Kees van der Pijl
Geen opmerkingen:
Een reactie posten