Na de mislukte coup in Turkije. Naar een herschikking van de macht in Europa?

De coup tegen Erdoğan wordt in Turkije toegeschreven aan de in de VS woonachtige zakenman en geestelijk leider Muhammed Fethullah Gülen, die aanvankelijk met de AKP optrok maar in conflict raakte met zijn beschermeling Erdoğan. Na decennia waarin de islamitische onderstroom in Turkije ook een anti-Westerse opstelling impliceerde (onder zijn voorganger Erbakan), wist Erdoğan als eerste de islamisering van de Turkse staat en samenleving te combineren met een neoliberale en pro-Amerikaanse opstelling. Nu hij deze pro-Amerikaanse opstelling heeft losgelaten, is de breuk met Gülen compleet en is na de koude sanering van Griekenland en de Brexit, weer een pijler onder de Euro-Atlantische orde weggeslagen.

In het Westen was al enige tijd groeiende kritiek op de repressie door de regering van Erdoğan, maar laat niemand denken dat dat een principiële opstelling zou zijn.

Goldman Sachs, de Brexit, en het gevaar van oorlog in Europa

Deze week is bekend geworden dat José Manuel Barroso, de voorzitter van de Europese Commissie van 2004 tot 2014, tot voorzitter van de Raad van Bestuur van de internationale zakenbank Goldman Sachs is benoemd. Dat maakt hem van iemand die het neoliberale programma uitvoert tot iemand die dat programma mag helpen opstellen. Het enige probleem is dat dat programma (privatisering, liberalisering, flexibilisering) op steeds meer tegenstand stuit, juist in Europa. 

Barroso's voorganger bij Goldman Sachs, Peter Sutherland, had in 2012 de EU nog opgeroepen om het voorbeeld van de VS, Australië en Groot Brittannië te volgen, de grenzen te openen en ‘zich in te spannen om de nationale homogeniteit te ondermijnen.’ Onder Barroso is dat een heel eind gelukt, maar uiteindelijk stukgelopen op het verzet van de bevolking. De Brexit is daarvan het bewijs. 

Op oorlogspad (6). Van zwakkelingen in 1914 tot misdadigers nu

'De politici van 1914 waren geen misdadigers, het waren zwakke figuren die geen weerstand wisten te bieden aan de krachten die op oorlog aanstuurden'. Aldus het oordeel van de historicus G.W.F. Hallgarten over de Europese regeringen die ruim baan gaven aan de vier jaar aanhoudende orkaan van vernietiging die we nu de Eerste Wereldoorlog noemen. Een oorlog die gevolgd werd door een tweede die nog vele malen destructiever was, met zo'n vijftig miljoen doden en honderden miljoenen verwoeste levens daar nog eens bij.

Moet dit niet ook het oordeel zijn over de Amerikaanse en Europese politici die in Warschau bijeeen zijn voor de NAVO-top en die evenmin weerstand weten te bieden aan de oorlogskrachten?

De globale reikwijdte van de Amerikaanse justitie

Steeds vaker treedt de Amerikaanse justitie als mondiale rechter op. In 2015 klaagde de FBI een aantal FIFA-bestuurders aan wegens corruptie alhoewel die corruptie niet in de VS plaatsvond. In 2014 besloot de toen 84-jarige Thomas P Griesa, rechter in New York, dat de Amerikaanse speculant Singer, die na het Argentijnse bankroet (2001) Argentijnse staatsschulden voor een schijntje van de oorspronkelijke prijs had opgekocht, bij Argentinië recht heeft op volledige terugbetaling van die schulden. Maar Argentinië was al met 97 per cent van de crediteurs tot een akkoord gekomen de schulden tot 30 per cent van de nominale waarde (voor een totaal van 82 miljard dollar) af te waarderen omdat Argentinië niet in staat was om de volledige schuldenlast te dragen. De schulden waren in dollars en vielen onder Amerikaans recht. 

Het vonnis van Griesa legde een tijdbom onder de tot dan toe geldende praktijk bij het herstructureren van staatsschulden. De schikking met de andere schuldeisers werd onderuitgehaald. Het leidde onder andere tot uitsluiting van internationale financiële markten en beslaglegging op Argentijnse eigendommen in het buitenland. Eerst in 2016 kon de nieuwe rechtse regering onder Mauricio Macri tot een schikking komen.

Brief aan de leden van de Vaste Kamercommissie voor Buitenlandse Zaken inzake de NAVO-top in Warschau

Oorlog is geen Oplossing schreef vandaag onderstaande brief aan de leden van de Tweede Kamer:

Een krappe week voor de uiterst belangrijke NAVO-top van a.s. weekend in Warschau stuurde de regering u de Kamerbrief met de Nederlandse inzet. Met het oog op het debat dat u morgenmiddag hierover met de regering zult hebben, willen we als Oorlog is geen Oplossing de volgende aandachtspunten met u delen:

Op oorlogspad (5) De NAVO-top in Warschau

Op 11 november vorig jaar boden wij in de Tweede Kamer namens aan groot aantal vredesorganisaties en -activisten een petitie aan aan de Vaste Kamercommissie voor Defensie tegen voorgestelde verhoging van de Nederlandse defensieuitgaven. Jasper van Dijk, de defensiespecialist van de SP, had dit bezoek helpen voorbereiden. We hadden we een grote kaart met de uitgaven per land bij ons, waaruit bleek dat de zgn. Russische dreiging in ieder geval niet gebaseerd was op een defensiebegroting die aanleiding tot zorg zou zijn. En dat was vóór de aankondiging dat Moskou dit jaar als gevolg van de dalende olieprijs en de economische oorlogvoering door het Westen, die begroting nog eens met tien procent zou verlagen.

Op de foto (van Joël van Dooren) links commissievoorzitter Han ten Broeke, Peter van Griensven met de kaart, en ondergetekende om het uit te leggen. 

In de discussie die we daarna met verschillende kamerleden mochten hebben, waren we het er snel over eens dat de dreiging inderdaad niet een kwestie was van te weinig defensieuitgaven, want alleen al de Europese NAVO-landen geven veel meer uit dan Rusland. Het ging echter, zo werd ons verzekerd, om afspraken en die moeten nu eenmaal worden nagekomen.

Gelekte e-mails werpen licht op de Amerikaanse strategie achter de burgeroorlog in Oekraïne

Op 2 juli berichtte Russia Today dat een complete e-mail-correspondentie van NAVO-commandant Generaal Philip Breedlove was gelekt naar de klokkeluiderswebsite DC Leaks. Deze mails maken duidelijk dat de haviken in de Verenigde Staten en de NAVO vanaf eind maart 2014 een strategie begonnen te ontwikkelen die gebaseerd was op het opkloppen van angst voor een grote Russische militaire operatie. Gebruikmakend van de afscheiding van de Krim en de terugkeer van het schiereiland in de Russische Federatie, werd een spookbeeld opgeroepen van een op handen zijnde invasie, op diverse fronten, met name de Baltische staten en natuurlijk Oekraïne.

Een centrale figuur in Breedlove's netwerk was zijn voorganger ten tijde van de Kosovo-oorlog, Generaal Wesley Clark, die in deze periode in Oekraïne rondreisde als adviseur van het ultranationalistische regime dat door de coup van 21 februari in het zadel was geholpen. Clark rapporteerde aan Breedlove en anderen in het netwerk over de situatie aan 'het front', hoewel er nog geen gevechten gaande waren. De algemene teneur in de correspondentie tussen de hardliners, dus Breedlove en Clark, alsmede onderminister van BZ Victoria Nuland (F**k the EU) en de ambassadeur in Kiev, Geoffrey Pyatt, was er een van grote zorg over het feit dat president Obama niet oorlogszuchtig genoeg was. Ook de Verenigde Chefs van Staven in het Pentagon bleken slechts schoorvoetend bereid om een confrontatie met Rusland te zoeken.

Nucleaire oorlog in Europa?

William J. Perry, de voormalige Amerikaanse minister van defensie (1994-7) en een specialist op het gebied van nucleaire wapens, schreef in zijn boek “My Journey at the Nuclear Brink” (2015) dat “de gevaren van een nucleaire catastrofe (nu) groter (zijn) dan gedurende de Koude Oorlog en de meeste mensen zijn zich volstrekt niet bewust van dit gevaar”. Hij wijst onder andere op het ontrafelen van het web van vertrouwenwekkende maatregelen en verdragen tussen Rusland en de NAVO. Zijn visie wordt volledig onderschreven door de huidige gouverneur van Californië (http://www.nybooks.com/articles/2016/07/14/a-stark-nuclear-warning/).

Met het neerschieten van een Russische jachtbommenwerpen bij de Syrisch-Turkse grens door NAVO lid Turkije zaten we dicht bij een militaire confrontatie tussen Rusland en de NAVO (NAVO-chef Stoltenberg sprak onmiddellijk zijn solidariteit met Turkije uit). Het aantal incidenten tussen Russische en NAVO-vliegtuigen neemt snel toe. 

Vrees voor Poetin-promotie verblindt ook de misschien wel beste krant

In Trouw van deze zaterdag 2 juli rapporteert de correspondent in Moskou over het in Berlijn opgerichte debatcentrum onder de welluidende naam Dialoog der Beschavingen (ik begin maar even met de termen die in het artikel worden gebruikt). Het stuk staat, zoals wel vaker als het over Rusland gaat, bol van de onwaarheden en dat is goed nieuws voor de Nederlandse regering en de door haar gesubsidieerde propaganda-activiteiten die Rusland in een kwaad daglicht moeten stellen, zoals Raam op Rusland van de geduchte Oostfrontstrijders Hubert Smeets, Laura Starink en het bekende kolonel b.d. reservoir waaruit dat soort activiteiten kan putten. 

De Dialoog der Beschavingen was een antwoord van de Iraanse geestelijke-annex-politicus Rafsanjani op Samuel Huntingtons these van en Botsing der Beschavingen. Geen van deze referentiepunten wordt in het artikel genoemd wat dat zou maar afleiden van de Vrees voor Poetinpromotie.